Το συγκεκριμένο βιβλίο δεν κατάλαβα πώς έφτασε στα χέρια μου. Δεν είχα σκοπό να το αγοράσω, ούτε να αγοράσω βιβλία γενικώς εκείνη τη μέρα. Βρέθηκα στο παζάρι βιβλίου της Κοτζιά – πριν 2 ή 3 χρόνια – και απλώς μου τράβηξε την προσοχή. Δεν το πολυσκέφτηκα – η τιμή του ήταν εξαιρετική – και το αγόρασα.
Το Άλφρεντ & Έμιλυ είναι το τελευταίο βιβλίο της Ντόρις Λέσινγκ, η οποία τιμήθηκε στα 87 της χρόνια (2007) με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Στο έργο της αυτό μιλά για τη ζωή των γονιών της. Χωρίζει το βιβλίο σε δύο μέρη. Το πρώτο περιέχει μία φανταστική ιστορία με πρωταγωνιστές τους γονείς της, οι οποίοι ζουν όμως μία άλλη φανταστική ζωή που τους έδωσε η συγγραφέας. Το δεύτερο μέρος περιέχει τις αναμνήσεις της από τους γονείς της και από τη ζωή τους στη Βρετανική αποικία της Ζιμπάμπουε όπου μεγάλωσε.
Για να είμαι ειλικρινής το πρώτο μέρος το βρήκα βαρετό. Μία
ιστορία με πλούσιους και φτωχούς, με αστούς και επαρχιώτες, με φιλανθρωπίες και
μουσικές βραδιές. Τίποτα ιδιαίτερο. Η Λέσινγκ έφτιαξε και έδωσε στους γονείς της
μία ιστορία ζωής που θεώρησε εκείνη πως θα τους ικανοποιούσε και θα τους ταίριαζε.
Όμως η ιστορία αυτή αποκτά νόημα και ενδιαφέρον όταν την αντιπαραβάλει κανείς
με τους πραγματικούς πρωταγωνιστές. Ολοκληρώνοντας το δεύτερο μέρος του βιβλίου και
έχοντας σχηματίσει μία εικόνα για τους πραγματικούς γονείς της Λέσινγκ έχει
ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς τον τρόπο που μετάπλασε τους ανθρώπους αυτούς μετατρέποντάς
τους σε ήρωες της ιστορίας. Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς τα
χαρακτηριστικά που κράτησε και όσα άφησε εκτός, τα μικρά πραγματικά περιστατικά
που χρησιμοποίησε στη νέα της ιστορία, τους ανθρώπους που χρησιμοποίησε ως
έμπνευση για να δημιουργήσει άλλους ήρωες.
Το δεύτερο μέρος το βρήκα ενδιαφέρον ακόμη και ανεξάρτητα
από το πρώτο. Εδώ η Λέσινγκ περιγράφει τη ζωή της ως παιδί σε ένα αγρόκτημα στην
Αφρική, τον τρόπο που μεγάλωσε. Περιγράφει τους γονείς της, δύο ανθρώπους που τους
τσάκισε ο Α΄ παγκόσμιος πόλεμος, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Μιλά για τα
τραύματά τους που έγιναν και δικά της, για τον τρόπο που τα χαρακώματα ήταν ένα
με τη ζωή τους, για την αναπηρία του πατέρα της, για τα χαμένα όνειρα της μητέρας
της. Περιγράφει σύντομα, παραθέτοντας μικρά κομμάτια της ζωής, όλη τους τη ζωή
ιδωμένη μέσα από τα μάτια μίας ενήλικης κόρης που πάλεψε για να απογαλακτιστεί
και να κόψει τον ομφάλιο λώρο. Ενδιαφέρον έχει επίσης η δυναμική που
αναπτύσσεται μεταξύ μάνας και κόρης, διότι παρά το γεγονός πως η Λέσινγκ αναφέρει
πως θα μιλήσει για τους γονείς της, στην πραγματικότητα μιλά για τη μητέρα της.
Πρόκειται αναμφίβολα για ένα βιβλίο διαφορετικό, ένα βιβλίο
που μιλά για τις πληγές που αφήνει ο πόλεμος στους ανθρώπους και για αυτές που
αφήνουν οι πληγωμένοι γονείς στα παιδιά τους. Ταυτόχρονα όμως είναι ένα βιβλίο
που μας βάζει ως αναγνώστες λίγο πιο μέσα στη διαδικασία συγγραφής του. Η Λέσινγκ
μας επιτρέπει εδώ να συγκρίνουμε τους χαρακτήρες που δημιούργησε με τους πραγματικούς
και να αντιληφθούμε τη δύναμη της μυθοπλασίας.
Άλφρεντ & Έμιλυ | Ντόρις Λέσινγκ | μεταφρ. Μαρία-Ρόζα Τραϊκόγλου | εκδ. Καστανιώτη
Αν θέλετε να ενημερώνεστε για τις καινούργιες αναρτήσεις του blog μπορείτε να ακολουθήσετε/κάνετε like στη σελίδα Λογοτεχνία παντού στο facebook!